นักวิชาการ เผยข้อมูล หน่วยงานชั้นนำระดับโลก พยากรณ์อากาศระยะยาว ประเทศไทยเผชิญความท้าทายสภาพอากาศปี 2568-2569 ฝนทิ้งช่วง ภัยแล้ง และเอลนีโญที่อาจกลับมา
รศ.ดร. วิษณุ อรรถวานิช (กรรมการสภา) สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติการพยากรณ์ โพสต์เฟซบุ๊ก ในหัวข้อ “น้ำท่วมในหน้าแล้ง” โดยระบุว่า การพยากรณ์อากาศระยะยาวจากหน่วยงานชั้นนำระดับโลก เช่น ศูนย์พยากรณ์อากาศระยะกลางของยุโรป (ECMWF), Climate Prediction Center ของสหรัฐฯ และ IRI มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย เผยว่า ประเทศไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายด้านสภาพอากาศที่ซับซ้อนในช่วงปี 2568-2569 โดยเฉพาะภาวะฝนทิ้งช่วงในฤดูฝน ภัยแล้งที่อาจรุนแรงในฤดูร้อนปี 2569 และโอกาสที่ปรากฏการณ์เอลนีโญจะกลับมาในช่วงเมษายน-พฤษภาคม 2569 ประชาชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงต้องเตรียมพร้อมรับมืออย่างรอบคอบ
สภาพอากาศปี 2568: เฟสกลางและฝนทิ้งช่วง
จากการพยากรณ์ของ ECMWF และ Climate Prediction Center ประเทศไทยจะอยู่ใน เฟสกลาง (Neutral Phase) ซึ่งปริมาณฝนมีแนวโน้มใกล้เคียงกับค่าเฉลี่ยปกติ ตั้งแต่ปัจจุบันไปจนถึงอย่างน้อยเดือนกุมภาพันธ์ 2569 อย่างไรก็ตาม ในช่วงฤดูฝน (มิถุนายน-พฤศจิกายน 2568) หลายพื้นที่อาจเผชิญกับ ภาวะฝนทิ้งช่วง โดยเฉพาะในเดือนมิถุนายน-สิงหาคม 2568 ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อภาคเกษตรกรรมและการจัดการน้ำ
- มิถุนายน 2568: ปริมาณฝนโดยรวมใกล้เคียงค่าเฉลี่ยปกติในเกือบทุกภูมิภาค แต่บางพื้นที่ เช่น ภาคตะวันออก, ภาคใต้ (ทั้งฝั่งตะวันออกและตะวันตก), ภาคตะวันตกตอนล่าง, และ ภาคเหนือฝั่งตะวันตก (เช่น แม่ฮ่องสอน, เชียงใหม่, ตาก, กาญจนบุรี) มีแนวโน้มฝนน้อยกว่าปกติ ต้องระวังผลกระทบต่อการเพาะปลูก
- กรกฎาคม 2568: ภาคอีสานและภาคกลางส่วนใหญ่มีปริมาณฝนใกล้เคียงปกติ แต่ ภาคเหนือ, ภาคตะวันตก, และ ภาคตะวันออก อาจเผชิญฝนน้อยกว่าปกติ โดยเฉพาะในจังหวัดที่มีสีส้มเข้มในแผนที่พยากรณ์ (เช่น แม่ฮ่องสอน, เชียงใหม่, ตาก, กาญจนบุรี) ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะฝนทิ้งช่วง
- สิงหาคม 2568: ภาคอีสานส่วนใหญ่และภาคกลางตอนบนมีฝนใกล้เคียงปกติ แต่ ภาคอีสานฝั่งตะวันออก, ภาคกลางตอนล่าง, ภาคตะวันตก, ภาคเหนือ, และ ภาคตะวันออก มีแนวโน้มฝนน้อยกว่าปกติ
- กันยายน-ตุลาคม 2568: ปริมาณฝนกลับมาใกล้เคียงปกติในเกือบทุกภูมิภาค ยกเว้นบางพื้นที่ใน ภาคตะวันออก (ตราด, จันทบุรีตอนล่าง), ภาคใต้ฝั่งตะวันออก, ภาคตะวันตก, และ ภาคเหนือตอนล่าง ที่ฝนอาจน้อยกว่าปกติเล็กน้อย
- พฤศจิกายน 2568: ฝนโดยรวมใกล้เคียงปกติ ยกเว้น ภาคใต้ทั้งตอนบนและตอนล่าง (ตั้งแต่พัทลุง, ตรังลงไป) ที่อาจมีฝนน้อยกว่าปกติ ซึ่งอาจลดความเสี่ยงน้ำท่วมในภาคใต้เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า
ฤดูฝน 2568: น้ำท่วมไม่รุนแรง แต่ต้องระวังฝนทิ้งช่วง
จากการวิเคราะห์ของสำนักอุตุนิยมวิทยา 12 แห่งทั่วโลก ฤดูฝนปี 2568 คาดว่าจะมีปริมาณน้ำฝนใกล้เคียงค่าเฉลี่ยปกติในหลายพื้นที่ ทำให้ปัญหาน้ำท่วมมีแนวโน้มครอบคลุมพื้นที่น้อยกว่าปี 2567 อย่างไรก็ตาม ภาวะฝนทิ้งช่วงในช่วงมิถุนายน-สิงหาคม 2568 โดยเฉพาะใน ภาคเหนือ, ภาคตะวันตก, ภาคตะวันออก, และ ภาคใต้ตอนล่าง อาจส่งผลกระทบต่อการเกษตรและแหล่งน้ำสำรอง เกษตรกรและหน่วยงานท้องถิ่นควรเตรียมแผนรับมือ เช่น การเก็บกักน้ำและปรับตารางการเพาะปลูก
ฤดูร้อน 2569: เอลนีโญอาจกลับมา ภัยร้อนและภัยแล้งน่ากังวล
การพยากรณ์ระยะยาวบ่งชี้ว่า ปรากฏการณ์เอลนีโญ มีโอกาสกลับมาในช่วงเมษายน-พฤษภาคม 2569 โดย 12 จาก 15 แบบจำลองของ ECMWF ระบุว่าอุณหภูมิผิวน้ำทะเลในมหาสมุทรแปซิฟิกจะสูงเกิน +0.5°C ซึ่งเป็นเกณฑ์ของเอลนีโญ สอดคล้องกับการคาดการณ์ของ Climate Prediction Center ที่ชี้ว่าเฟสกลางจะยาวนานถึงกุมภาพันธ์ 2569 ก่อนที่เอลนีโญอาจเริ่มก่อตัว
ผลกระทบจากเอลนีโญในฤดูร้อน 2569 อาจทำให้
- อุณหภูมิสูงกว่าปกติ: อุณหภูมิทั่วประเทศมีแนวโน้มร้อนจัด โดยเฉพาะในช่วงมีนาคม-พฤษภาคม 2569 ประชาชนต้องระวัง ภัยร้อน เช่น ฮีทสโตรก และผลกระทบต่อสุขภาพ
- ภัยแล้งรุนแรง: ปริมาณฝนที่น้อยกว่าปกติในหลายพื้นที่อาจนำไปสู่ภาวะขาดแคลนน้ำ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่เผชิญฝนทิ้งช่วงในปี 2568 การจัดการน้ำจึงเป็นสิ่งสำคัญ