‘สุโขทัย’ ระทม นักวิชาการเผยเหตุ ‘น้ำท่วมซ้ำซาก’

นักวิชาการ เผยเหตุ น้ำท่วมสุโขทัย ซ้ำซาก ลุ่มน้ำยมไร้เขื่อนกักน้ำ ฝนตกหนักและภูมิประเทศแอ่งกระทะ ทำให้สุโขทัยกลายเป็นจุดรองรับน้ำท่วมทุกปี ชาวบ้านหวั่นความเสียหายซ้ำรอยปี 2564

สุโขทัยเผชิญน้ำท่วมในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะ อ.เมืองสุโขทัย และ อ.สวรรคโลก เนื่องจากฝนตกหนักในพื้นที่ต้นน้ำและปริมาณน้ำในแม่น้ำยมเพิ่มสูงขึ้น ระดับน้ำในแม่น้ำยมที่สถานีวัดน้ำ Y.1 (บ้านหาดสะพานจันทร์) อยู่ในระดับวิกฤต โดยมีปริมาณน้ำไหลผ่านเกิน 700 ลบ.ม./วินาทีในบางช่วง ส่งผลให้เกิดน้ำล้นตลิ่งและเข้าท่วมชุมชน

อ.สนธิ คชวัฒน์ นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ โพสต์ข้อความเผยถึงสาเหตุหลักที่ทำให้ สุโขทัย และลุ่มน้ำยมน้ำท่วมเป็นประจำทุกปี ดังนี้

  • ปริมาณน้ำฝนและสภาพอากาศ

ช่วงฤดูฝน (มิถุนายน-ตุลาคม) มีฝนตกหนักในพื้นที่ต้นน้ำของแม่น้ำยม เช่น จ.แพร่ และ จ.พะเยา โดยเฉพาะเมื่อมีร่องมรสุมความกดอากาศต่ำพัดผ่านภาคเหนือตอนบน ประกอบกับลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้จากอ่าวไทยและทะเลอันดามันที่นำความชื้นมาปะทะ ทำให้เกิดฝนตกหนักต่อเนื่อง ส่งผลให้ปริมาณน้ำในแม่น้ำยมเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วและไหลลงสู่พื้นที่ลุ่มต่ำอย่างสุโขทัย

  • ลักษณะภูมิประเทศ

สุโขทัยมีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่มแบบแอ่งกระทะ โดยพื้นที่ตอนกลางของจังหวัดเป็นแอ่งรับน้ำจากพื้นที่สูงทางทิศเหนือและทิศตะวันตก ซึ่งมีเทือกเขาคั่นอยู่ น้ำจากพื้นที่ใกล้เคียง เช่น จ.แพร่ และ จ.พะเยา จะไหลลงมารวมกันที่สุโขทัย ประกอบกับแม่น้ำยมที่ไหลผ่านกลางจังหวัด ทำให้สุโขทัยกลายเป็นจุดรองรับมวลน้ำจำนวนมาก

  • ไม่มีเขื่อนกักเก็บน้ำในแม่น้ำยม

แม่น้ำยมเป็นแม่น้ำสายหลักในภาคเหนือที่ไม่มีเขื่อนขนาดใหญ่หรืออ่างเก็บน้ำเพื่อชะลอน้ำ เมื่อเกิดฝนตกหนักในพื้นที่ต้นน้ำ มวลน้ำจำนวนมากจะไหลลงสู่สุโขทัยโดยตรง โดยไม่มีโครงสร้างควบคุมน้ำที่มีประสิทธิภาพเพียงพอ ส่งผลให้ตัวเมืองสุโขทัยกลายเป็นพื้นที่รับน้ำหลัก

  • พนังกั้นน้ำชำรุดง่าย

พนังกั้นน้ำริมแม่น้ำยมมักไม่สามารถรับมือกับปริมาณน้ำที่ไหลเชี่ยวและมีปริมาณมากได้ ทำให้เกิดการชำรุดหรือพังทลาย ส่งผลให้พนังกั้นน้ำไม่สามารถป้องกันน้ำท่วมได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

  • ประตูระบายน้ำบ้านหาดสะพานจันทร์

ประตูระบายน้ำที่บ้านหาดสะพานจันทร์ อ.สวรรคโลก เป็นจุดควบคุมน้ำสำคัญของสุโขทัย มีความจุ 13 ล้านลูกบาศก์เมตร ทำหน้าที่ผันน้ำจากแม่น้ำยมไปยังคลองต่าง ๆ เพื่อลดปริมาณน้ำที่ไหลผ่านตัวเมืองให้เหลือไม่เกิน 700 ลบ.ม./วินาที หากควบคุมไม่ได้ ตัวเมืองสุโขทัยจะเผชิญน้ำท่วมใหญ่

สถิติและข้อมูลย้อนหลัง “น้ำท่วมสุโขทัย”

ความถี่น้ำท่วม: สุโขทัยเผชิญน้ำท่วมใหญ่เกือบทุกปีในช่วงฤดูฝน โดยเฉพาะในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา (2558-2568) เหตุการณ์น้ำท่วมรุนแรงเกิดขึ้นในปี 2554, 2560, 2561 และ 2564

ความเสียหาย: ในปี 2564 น้ำท่วมสุโขทัยทำให้พื้นที่การเกษตรเสียหายกว่า 100,000 ไร่ บ้านเรือนเสียหายกว่า 10,000 หลังคาเรือน และมีผู้ได้รับผลกระทบกว่า 50,000 คน

ปริมาณน้ำฝน: จากข้อมูลกรมอุตุนิยมวิทยา ปริมาณน้ำฝนสะสมในพื้นที่ต้นน้ำแม่น้ำยม (จ.แพร่, จ.พะเยา) ในช่วงฤดูฝนมักสูงถึง 1,200-1,500 มม. ต่อปี ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของน้ำท่วมในพื้นที่ลุ่มต่ำ

ระดับน้ำในแม่น้ำยม: จากสถานีวัดน้ำ Y.1 บ้านหาดสะพานจันทร์ ระดับน้ำวิกฤตอยู่ที่ 7.5 เมตร และในช่วงน้ำท่วมใหญ่ มักมีปริมาณน้ำไหลผ่านเกิน 1,000 ลบ.ม./วินาที

อ้างอิง :

Related posts

31 ก.ค. ‘วันเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าโลก’ เชิดชูวีรบุรุษผู้ปกป้องผืนป่า-สัตว์ป่า

‘แผ่นดินไหวรัสเซีย’ สะเทือนญี่ปุ่น ยกระดับเตือนภัยสึนามิ

ร่วมพิทักษ์เสือโคร่ง ใน ‘วันเสือโคร่งโลก’ 29 กรกฎาคม