รายงานเตือน วิกฤตพลาสติกทำร้ายสุขภาพและโลก สร้างความเสียหาย 1.5 ล้านล้านดอลลาร์ต่อปี มลพิษจากพลาสติก 8 พันล้านตันปนเปื้อนทั่วโลก รีไซเคิลได้แค่ <10%
รายงานล่าสุดจากวารสาร The Lancet เตือนว่า โลกกำลังเผชิญ วิกฤตพลาสติก ที่เป็นอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพมนุษย์และสิ่งแวดล้อม โดยถูกละเลยมานาน การผลิตพลาสติกพุ่งสูงกว่า 200 เท่านับตั้งแต่ปี 2493 และคาดว่าจะเพิ่มเกือบ 3 เท่าเป็นกว่า 1 พันล้านตันต่อปีภายในปี 2603 โดยเฉพาะพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง เช่น ขวดน้ำและภาชนะฟาสต์ฟู้ด ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้เกิดขยะพลาสติก 8 พันล้านตัน ปนเปื้อนทั่วโลก ตั้งแต่ยอดเขาเอเวอเรสต์ถึงก้นสมุทรลึก รีไซเคิลได้น้อยกว่า 10%
พลาสติกสร้างผลกระทบในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การสกัดเชื้อเพลิงฟอสซิล การผลิต การใช้ และการกำจัด ส่งผลให้เกิดมลพิษทางอากาศ การสัมผัสสารเคมีพิษกว่า 16,000 ชนิด และไมโครพลาสติกที่ปนเปื้อนในร่างกายผ่านน้ำ อาหาร และการหายใจ พบอนุภาคเหล่านี้ในเลือด สมอง น้ำนมแม่ รก น้ำอสุจิ และไขกระดูก ซึ่งเชื่อมโยงกับโรคหลอดเลือดสมองและหัวใจวาย ขยะพลาสติกยังเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงพาหะนำโรค และการเผาขยะในที่โล่งแจ้งยิ่งเพิ่มมลพิษอากาศ การผลิตพลาสติกจากเชื้อเพลิงฟอสซิลปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ 2 พันล้านตันต่อปี มากกว่ามลพิษของรัสเซีย ประเทศที่มีมลพิษสูงอันดับ 4 ของโลก
ความเสียหายด้านสุขภาพจากสารเคมีในพลาสติก เช่น PBDE, BPA และ DEHP สร้างความสูญเสียถึง 1.5 ล้านล้านดอลลาร์ต่อปี โดยทารกในครรภ์ ทารก และเด็กเล็กเสี่ยงสูงสุด อาจเผชิญการแท้ง คลอดก่อนกำหนด ความพิการแต่กำเนิด ปอดเจริญเติบโตบกพร่อง มะเร็งในวัยเด็ก และปัญหาการเจริญพันธุ์ในอนาคต รายงานระบุว่าพลาสติกไม่ใช่วัสดุราคาถูกเมื่อรวมต้นทุนสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
ก่อนการเจรจารอบที่ 6 เพื่อสร้างสนธิสัญญาพลาสติกระดับโลกที่มีผลผูกพันทางกฎหมาย ความขัดแย้งรุนแรงระหว่างกว่า 100 ประเทศที่สนับสนุนการจำกัดการผลิตพลาสติก กับประเทศอย่างซาอุดีอาระเบียและกลุ่มล็อบบี้ยิสต์อุตสาหกรรมที่คัดค้าน The Guardian เผยว่าการเจรจานี้ถูกขัดขวางอย่างหนัก
ศ.ฟิลิป แลนดริแกน จากวิทยาลัยบอสตัน เน้นย้ำว่า สนธิสัญญาต้องปกป้องสุขภาพมนุษย์และโลก โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางอย่างเด็กและทารก พร้อมระบุว่า “โลกไม่สามารถรีไซเคิลเพื่อหลุดพ้นวิกฤตนี้ได้” เพราะพลาสติกซับซ้อนเกินกว่ารีไซเคิลง่าย ต่างจากแก้วหรือโลหะ
พลาสติกมากกว่า 98% ผลิตจากน้ำมันฟอสซิล ก๊าซธรรมชาติ และถ่านหิน กระบวนการผลิตที่ใช้พลังงานสูงเป็นตัวขับเคลื่อนวิกฤตสภาพภูมิอากาศ ด้วยการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่ากับ 2 พันล้านตันต่อปี ซึ่งมากกว่าการปล่อยมลพิษของรัสเซีย ซึ่งเป็นประเทศที่มีมลพิษสูงเป็นอันดับสี่ของโลก การผลิตพลาสติกยังก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ ขณะที่ขยะพลาสติกที่ไม่ได้รับการจัดการมากกว่าครึ่งหนึ่งถูกเผาในที่โล่งแจ้ง ส่งผลให้อากาศสกปรกเพิ่มมากขึ้น
อ้างอิง: