คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา พัฒนา “หุ่นยนต์ลาดตระเวน” ตรวจการณ์ในอาคาร ลดการใช้พลังงาน และ ลดความเสี่ยงจากการทำงานของเจ้าหน้าที่ เพิ่มประสิทธิภาพด้านความปลอดภัย
ในยุคที่เทคโนโลยีกลายเป็นส่วนสำคัญของชีวิตมนุษย์ ไม่เพียงช่วยอำนวยความสะดวกด้านการสื่อสารและการดำรงชีวิตประจำวัน แต่ยังมีบทบาทสำคัญด้านการดูแลความปลอดภัย ดังนั้น การใช้หุ่นยนต์เพื่อการรักษาความปลอดภัยในอาคารขนาดกลางและขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ต้องใช้เจ้าหน้าที่ลาดตระเวนอย่างต่อเนื่อง จึงช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มประสิทธิภาพในการดูแลความปลอดภัยตลอด 24 ชั่วโมง โดยเฉพาะหุ่นยนต์ที่สามารถทำงานอัตโนมัติ ซึ่งตอบโจทย์ความต้องการของสังคมสมัยใหม่ในการรักษาความปลอดภัยในพื้นที่ดังกล่าวได้อย่างลงตัว
นวัตกรรมหุ่นยนต์รักษาความปลอดภัย ลดพลังงาน เข้าถึงพื้นที่เสี่ยง
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนา อุดมศรีไพบูลย์ อาจารย์ประจำหลักสูตรวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา เผยถึงคุณสมบัติของหุ่นยนต์ต้นแบบที่พัฒนาขึ้นเพื่อการลาดตระเวนตรวจการณ์ภายในอาคาร หุ่นยนต์นี้ถูกออกแบบให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยการใช้วัสดุเรืองแสงในเวลากลางคืน ช่วยลดการใช้พลังงานจากแบตเตอรี่ในสภาวะแสงน้อย และผสานเทคโนโลยี Internet of Things (IoT) และปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อเพิ่มขีดความสามารถ เช่น การเรียนรู้และจำแนกใบหน้าบุคคล การแจ้งเตือนภัยผ่านอุปกรณ์มือถือ การตรวจจับความร้อน แก๊สรั่ว และแรงสั่นสะเทือน รวมถึงการใช้เซ็นเซอร์เพื่อหลบหลีกสิ่งกีดขวาง
จุดเด่นสำคัญคือ ความสามารถในการเข้าถึงพื้นที่เสี่ยงสูง ที่เจ้าหน้าที่ไม่สามารถเข้าไปได้อย่างปลอดภัย ช่วยลดภาระงานและความเสี่ยงต่อมนุษย์อย่างมีนัยสำคัญ
โครงการพัฒนาหุ่นยนต์ต้นแบบนี้ เกิดจากความร่วมมือกับทีมงานพัฒนาหุ่นยนต์แบบ Open Source ที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่าง “inMoov” ซึ่งมีสมาชิกกระจายอยู่ทั่วโลก โดยมหาวิทยาลัยพะเยาเป็นสถาบันเดียวในประเทศไทย ที่ได้รับเกียรติให้เข้าร่วมเป็นสมาชิกภาคีเครือข่ายในการพัฒนาหุ่นยนต์ ร่วมกับทีมงานระดับนานาชาติ
หุ่นยนต์ลาดตระเวนต้นแบบนี้ ถูกออกแบบให้เหมาะสมกับการตรวจการณ์ในอาคาร ด้วยคุณสมบัติที่โดดเด่น เช่น การใช้วัสดุเรืองแสงเพื่อประหยัดพลังงาน และการผสานเทคโนโลยี IoT และ AI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ไม่ว่าจะเป็นการจำแนกใบหน้า การแจ้งเตือนภัยผ่านอุปกรณ์พกพา การตรวจจับความผิดปกติ เช่น ความร้อน แก๊สรั่ว หรือแรงสั่นสะเทือน รวมถึงการหลบหลีกสิ่งกีดขวางด้วยเซ็นเซอร์ ความสามารถในการเข้าถึงพื้นที่เสี่ยงสูงยังช่วยลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับเจ้าหน้าที่ ทำให้หุ่นยนต์นี้เป็นเครื่องมือที่มีศักยภาพในการปฏิวัติการรักษาความปลอดภัย
โครงการนี้ได้รับทุนสนับสนุนจากงบประมาณรายได้ของคณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาวิทยาลัยพะเยา ประจำปี 2568 ซึ่งแสดงถึงความมุ่งมั่นในการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อสังคมอย่างยั่งยืน และส่งเสริมการเรียนรู้เชิงนวัตกรรมในระดับอุดมศึกษา การพัฒนาหุ่นยนต์ต้นแบบนี้ไม่เพียงมุ่งหวังเพื่อสร้างความสะดวกสบาย แต่ยังเน้นการปกป้องชีวิตและทรัพย์สิน ช่วยให้ผู้ประกอบการและหน่วยงานภาครัฐสามารถลดความเสี่ยงต่อบุคลากรในพื้นที่อันตราย พร้อมรับทราบเหตุการณ์สำคัญได้ทันท่วงทีผ่านระบบเตือนภัยของหุ่นยนต์
นอกจากนี้ โครงการยังเป็นเวทีสำคัญในการยกระดับขีดความสามารถของนักวิจัยไทย สู่การพัฒนางานวิจัยด้านเทคโนโลยีในระดับนานาชาติ สร้างโอกาสและชื่อเสียงให้กับวงการวิชาการและนวัตกรรมของประเทศไทย