เมื่อวันที่ 3 มี.ค. 2565 นายวรา จันทร์มณี นายสมเกียรติ ปัญญาใหญ่ ชมรมคนรักศิลปวัฒนธรรมและคณะได้เข้ายื่นหนังสือถึงคณะกรรมาธิการ สภาผู้แทนราษฎร 3 คณะเพื่อให้ตรวจสอบและดำเนินการทางกฏหมายกรณีการบุกรุกขุดทำลายพื้นที่ในเขตโบราณสถานเมืองสงขลาเก่า และตรวจสอบการปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบของหน่วยราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
เนื่องด้วยชมรมฯ ได้รับข้อมูลว่ามีการบุกรุกขุดทำลายพื้นที่ในเขตโบราณสถานเมืองสงขลาเก่า ต.หัวเขา อ.สิงหนคร จ.สงขลา มาอย่างต่อเนื่องหลายปี แม้ว่ากรมศิลปากรจะได้ประกาศขึ้นทะเบียนและกำหนดขอบเขตโบราณสถานไว้ตั้งแต่ปี 2535 ที่มีพื้นที่ประมาณ 2,460 ไร่ แต่ก็ไม่มีการยำเกรงใด ๆ ยังมีการบุกรุกเรื่อยมา
พื้นที่ดังกล่าวเป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญ เป็นเมืองท่าสำคัญของภูมิภาคเอเชีย มีการแลกเปลี่ยนสินค้าระดับนานาชาติ โดยทำการค้าขายกับฮอลันดา โปรตุเกส อังกฤษ จีน อินเดีย และฝรั่งเศส อย่างน้อยก็ตั้งแต่สมัยอยุธยา มีโบราณสถานสำคัญมาตั้งแต่สมัยศรีวิชัย (1,200-1,400 ปีก่อน) สมัยอยุธยา ธนบุรี จนมาถึงรัตนโกสินทร์
โดยได้ปรากฏหลักฐานทางสถาปัตยกรรมมีเจดีย์ศิลปะสมัยศรีวิชัย ณ เขตโบราณสถานเขาน้อย ซึ่งผู้บุกรุกได้ไถทำลายภูเขาเป็นพื้นที่จนห่างจากฐานเจดีย์เพียง 60 เมตร อีกทั้งในเขตพื้นที่หัวเขาแดงชัยภูมิโบราณชายฝั่งทะเลอ่าวไทยซึ่งมีโบราณสถานสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ก็ถูกขุดทำลาย
พื้นที่หัวเขาแดงมีโบราณสถานสำคัญต่าง ๆ มากมาย อาทิ สุสานสุลต่านสุลัยมาน ชาห์ ผู้เป็นต้นตระกูลที่มีเชื้อสายสืบเนื่องมาถึงราชวงศ์จักรี คือสมเด็จพระศรีสุลาลัย พระราชชนนีในรัชกาลที่ 3 ซึ่งมีศักดิ์เป็นเทียดของรัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6 ถึงรัชกาลปัจจุบันจึงมีเชื้อสายเกี่ยวข้องกับสุลต่านสุลัยมาน ชาห์
นอกจากนี้ มีเจดีย์สองพี่น้องซึ่งสร้างโดยสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) และสมเด็จเจ้าพระยามหาพิชัยญาติ (ทัต บุนนาค), สุสานฝังศพ ‘วิลันดา’ หรือฮอลันดา อีกทั้งเขาแดงยังเป็นที่ตั้งของกำแพงเมือง คูเมือง และป้อมปราการเมืองสมัยสุลต่านสุลัยมาน ชาห์ ซึ่งยังปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหลายจุด โดยพบทั้งบริเวณบนที่ราบ เชิงเขา และบนเขา ฯลฯ
การบุกรุกขุดทำลายพื้นที่ในเขตโบราณสถานเมืองสงขลาเก่าทั้งเขาน้อยและเขาแดง ซึ่งมีความสำคัญดังกล่าว นับเป็นการทำลายแหล่งโบราณคดีครั้งใหญ่ที่อุกอาจมากที่สุดอีกครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ไทย จึงขอเรียกร้อง ดังนี้
1.ตรวจสอบความเสียหายจากการบุกรุกขุดทำลาย 2. ดำเนินการทางกฏหมายกับกลุ่มผู้กระทำผิด 3. ตรวจสอบการบุกรุกที่ดินหลวงในพื้นที่ใกล้เคียงเขตโบราณสถาน 4. ตรวจสอบความถูกต้องในการออกเอกสารสิทธิ์ในพื้นที่หลวงใกล้เคียงเขตโบราณสถาน และ 5. ตรวจสอบการปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบของหน่วยราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง
กรรมาธิการ 3 คณะที่ชมรมฯ ยื่นร้อง ประกอบด้วย คณะกรรมาธิการการศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรม คณะกรรมาธิการการที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และคณะกรรมาธิการการป้องกันและปราบปรามการทุจริตประพฤติมิชอบ โดยมีตัวแทน สส.จากพรรคก้าวไกลรับมอบหนังสือ
