จับปลากระเบนราหูในกัมพูชา
ใหญ่สุดในโลกน้ำหนัก 300 กิโล

นักวิทยาศาสตร์ที่ทำงานร่วมกับของโครงการ “สิ่งมหัศจรรย์แห่งแม่น้ำโขง” (Wonders of the Mekong) ในกัมพูชาซึ่งได้รับทุนสนับสนุนจาก USAID และองค์กร FISHBIO พบปลากระเบนราหู (Urogymnus polylepis) ขนาดมหึมาในแม่น้ำโขงในกัมพูชา เมื่อวันที่ 14 มิ.ย. 2022 ซึ่งมันมีน้ำหนักมากถึง 300 กิโลกรัม ถือเป็นปลาน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดที่เคยบันทึกไว้

ด้วยการทำงานร่วมกับชุมชนท้องถิ่น นักวิทยาศาสตร์ Wonders of the Mekong ได้สร้างเครือข่ายชาวประมงท้องถิ่นเพื่อรับการแจ้งเตือนเกี่ยวกับปลากระเบนยักษ์ที่จับได้ในระหว่างการประมงในท้องที่ ในช่วง 6 เดือนแรกของปีนี้ได้มีการดักจับปลากระเบนราหูได้ทั้งหมด 3 ตัว และทีม Wonders of the Mekong ได้เดินทางไปยังจุดที่จับได้เพื่อวัดน้ำหนักและขนาดของปลาแต่ละตัว เพื่อช่วยปล่อยกลับสู่แม่น้ำได้ง่ายขึ้น

ตามปกติแล้วปลากระเบนราหูทั้งหมดมีขนาดมหึมา แต่เมื่อชาวประมงโทรมาหาหน่วยงานเพื่อแจ้งเรื่องปลาที่จับได้ครั้งล่าสุด พวกเขาบอกว่าปลาตัวที่เพิ่งจับได้นี้มีขนาดใหญ่ใหญ่มาก ๆ และเมื่อทีมงานโครงการรวมถึงนักวิทยาศาสตร์ของ FISHBIO มาถึง พวกเขาก็ต้องตกตะลึงกับขนาดของมัน เพราะมันใหญ่สุด ๆ จริง ๆ

ปลากระเบนราหูที่จับได้เป็นตัวเมีย มีน้ำหนัก 300 กิโลกรัม และกว้าง 2.2 เมตร ยาว 4 เมตรจากปลายจมูกถึงปลายหาง เว็บไซต์ของ FISHBIO บอกว่า “ขนาดของมันเพียงพอที่จะทำให้มันได้รับตำแหน่งปลาน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดเป็นประวัติการณ์ ซึ่งมากกว่าสถิติก่อนหน้านี้ที่ถือครองโดยปลาบึกยักษ์ในแม่น้ำโขง (Pangasianodon gigas) 293 กก. ที่จับได้ในปี 2005 (พ.ศ. 2548)”

ทีมงานได้ตรึงปลากระเบนราหูตัวนี้ไว้ในผ้าใบกันน้ำขนาดใหญ่ที่รองเอาไว้ในแม่น้ำ และจากนั้นทำการผ่าตัดเล็กใกล้โคนหางแล้วสอดแท็กอะคูสติกขนาดเล็กสำหรับติดตามความเคลื่อนไหวของมัน หลังจากเย็บบริเวณที่ทำการผ่าตัดและทำความสะอาดด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อแล้ว ทีมงานก็ปล่อยปลากระเบนราหูตัวนี้กลับลงไปในแม่น้ำ

แท็กที่ติดตามมันไปจะปล่อยสัญญาณเสียงใต้น้ำ ซึ่งเครื่องรับเสียงที่ติดตั้งอยู่ใกล้บริเวณที่ปล่อย จะติดตามและบันทึกข้อมูลไว้ หากปลากระเบนอพยพไปตามแม่น้ำ ก็อาจถูกตรวจพบโดยเครื่องรับอื่น ๆ อีกจำนวนมากที่ทีมงานได้ติดตั้งไว้ตลอดลุ่มน้ำ แท็กดังกล่าวจะส่งสัญญาณต่อไปเป็นเวลาประมาณหนึ่งปี โดยทีมงานหวังว่าจะให้ข้อมูลปฐมภูมิเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของปลากระเบนราหูยักษ์ในแม่น้ำโขง

FISHBIO กล่าวว่า เนื่องจากแม่น้ำโขงได้รับผลกระทบจากจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และจากการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ และผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การทำความเข้าใจความต้องการทางนิเวศวิทยาของสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่และมีความอ่อนไหวของพวกมัน เช่น ปลากระเบนยักษ์ จึงเป็นเรื่องเร่งด่วนมากขึ้น

ข้อมูลและภาพจาก
“FISHBIO Scientists Tag World’s Largest Mekong Giant Stingray in Cambodia”. ( June 20, 2022). FISHBIO