สุขภาพประชาชนวิกฤต กรมอนามัยเตือนภัย ฝุ่น PM10 และก๊าซแอมโมเนีย สูงจัดรอบกองขยะหาดใหญ่หลังน้ำลด ปริมาณขยะท่วมกว่า 9.5 หมื่นตัน
หลังจากสถานการณ์น้ำท่วมอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เริ่มคลี่คลายลงอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดขยะจำนวนมหาศาล ซึ่งมีการประเมินว่าปริมาณขยะที่ต้องจัดการสะสมมีมากกว่า 95,307 ตัน (ข้อมูล ณ วันที่ 12 ธันวาคม 2568) และบางแหล่งคาดการณ์ความเสียหายและปริมาณขยะทั้งหมดไว้สูงถึง 1 ล้านตัน (ตามรายงานเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2568) ขยะส่วนใหญ่ถูกนำไปไว้ที่จุดพักขยะชั่วคราวบริเวณสะพานดำ
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข จึงได้จัดทีมเฝ้าระวังทางอนามัยสิ่งแวดล้อมและภัยสุขภาพ (SEhRT) ลงพื้นที่ตรวจวัดคุณภาพอากาศเบื้องต้น เพื่อประเมินผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน
พ.ญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมอนามัย
ตรวจพบค่าฝุ่นและก๊าซสูงเกินมาตรฐาน
พ.ญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า จากการลงพื้นที่ของทีม SEhRT เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2568 ณ จุดพักขยะชั่วคราวแยกสะพานดำจำนวน 10 จุด พบข้อมูลที่น่าเป็นห่วง:
- ค่าฝุ่น PM10 (ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 10 ไมโครเมตร) สูงมาก: ค่าเฉลี่ย 1 ชั่วโมง วัดได้สูงถึง 2,840 µg/m³
- ค่าฝุ่น PM2.5 (ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน 2.5 ไมโครเมตร): บางจุดมีค่าเฉลี่ย 1 ชั่วโมง 38 µg/m³
- ก๊าซแอมโมเนีย (Ammonia): พบค่าสูงสุดที่ตรวจวัดได้ 16 ppm ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองตา จมูก คอ และระบบทางเดินหายใจ และพบกลิ่นขยะค่อนข้างแรง
สาเหตุที่ค่าฝุ่นและก๊าซเหล่านี้สูงเกิดจากกองขยะจำนวนมากที่นำมาสะสม ซึ่งส่วนใหญ่ผสมกับดินโคลนที่แห้งหลังน้ำลด รวมถึงการเคลื่อนย้ายและกำจัดขยะที่ทำให้ฝุ่นฟุ้งกระจายมากขึ้น
การสัมผัสฝุ่นและก๊าซเหล่านี้อาจทำให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง ฝุ่น PM10 ส่งผลให้มีอาการไอ แสบคอ หายใจลำบาก ระคายเคืองตา ผื่นคัน หรือการติดเชื้อผิวหนัง ผู้ที่เป็นโรคทางเดินหายใจ เช่น หอบหืด ภูมิแพ้ จะทำให้อาการกำเริบได้ ส่วนอันตรายจากก๊าซแอมโมเนีย ส่งผลให้แสบตา แสบจมูก แสบคอ ไอ แน่นหน้าอก กลุ่มเสี่ยงที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษ ได้แก่ เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ ผู้มีโรคประจำตัว (หอบหืด ภูมิแพ้ โรคปอด) และเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานบริเวณกองขยะ
ขยะน้ำท่วมหาดใหญ่
นายแพทย์นเรศฤทธิ์ ขัดธะสีมา รองอธิบดีกรมอนามัย จึงขอให้ประชาชนที่อยู่ใกล้จุดพักขยะชั่วคราวสะพานดำ และในรัศมี 100 เมตร รวมถึงผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ ดูแลและป้องกันสุขภาพตนเอง ดังนี้:
- สวมหน้ากากอนามัยหรือหน้ากาก N95 และแว่นตา เมื่ออยู่กลางแจ้งหรือใกล้กองขยะ
- ดื่มน้ำสะอาดบ่อย ๆ อย่างน้อยวันละ 8–10 แก้ว เพื่อลดการระคายเคืองคอ
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมนอกอาคาร หากไม่จำเป็น โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง
- หากมีอาการตาแดง ระคายเคืองตา ใช้น้ำสะอาดหรือน้ำเกลือล้างตา หลีกเลี่ยงการขยี้ตา หากมีผื่นคัน ให้รีบอาบน้ำและใช้ครีมบรรเทาอาการ หากมีอาการไอ หายใจลำบาก ผื่นลุกลาม หรือแสบตารุนแรง ควรรีบพบแพทย์ทันที
สำหรับการดูแลบ้านเรือนหลังน้ำลด ขอให้ปิดประตู–หน้าต่างในช่วงกลางวันเพื่อลดฝุ่นเข้าบ้าน ทำความสะอาดภายในด้วยวิธีเช็ดถูด้วยผ้าชุบน้ำ หลีกเลี่ยงการกวาดที่ทำให้ฝุ่นฟุ้ง สวมหน้ากากเมื่อทำความสะอาดบ้าน เพื่อป้องกันฝุ่น เชื้อรา และเชื้อโรค สำหรับผู้ปฏิบัติงานเก็บขยะ/เคลียร์พื้นที่ ต้องสวม PPE และหน้ากาก N95 ตลอดเวลาปฏิบัติงาน หลีกเลี่ยงการยืนเหนือลมกองขยะ หลังงานเสร็จควรรีบอาบน้ำ เปลี่ยนเสื้อผ้า ล้างมือและหน้าให้สะอาด หากมีอาการผิดปกติ เช่น ไอแสบคอ แสบตา หรือผื่นคัน ให้หยุดงานและพบแพทย์
กรมอนามัยขอเน้นย้ำว่า แม้น้ำจะลดลงแล้ว แต่อันตรายด้านสุขภาพจากฝุ่นและก๊าซรอบกองขยะยังคงต้องเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในพื้นที่ความเสี่ยงสูง
