การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้เกิดการล่มสลายของจำนวนแมลงทั่วโลก การวิจัยใหม่ชี้ว่า พื้นที่การเกษตรที่หนักหน่วงมีการลดลงของแมลงถึง 63%
เรื่องนี้สำคัญมาก เพราะแมลงมีความสำคัญต่ออนาคตของโลกของเรา มันช่วยควบคุมศัตรูพืชและย่อยสลายวัสดุที่ตายแล้วเพื่อปล่อยสารอาหารสู่ดิน แมลงบินยังเป็นผู้ช่วยผสมเกสรที่สำคัญของพืชอาหารหลักหลายชนิด มันจึงเป็นห่วงโซ่สำคัญของชีวิตทุกชีวิตบนโลก
การขาดแมลงไปก็เหมือนกับโลกต้องขาดใจ แต่ตอนนี้โลกอาจเผชิญกับการล่มสลายของแมลงอย่างรุนแรงโดยที่เราไม่รู้ตัวและไม่ทันตั้งตัว อันเนื่องมาจากภัยคุกคามสองอย่างคือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยของแมลง
ศูนย์วิจัยความหลากหลายทางชีวภาพและสิ่งแวดล้อมของมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย (UCL) ได้ประเมินการลดลงของแมลงทั่วโลกครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่ง โดยประเมินสามในสี่ของล้านตัวอย่างจากไซต์ต่าง ๆ ประมาณ 6,000 แห่ง
ผลการศึกษาใหม่ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature พบว่า พื้นที่เพาะปลูกที่ได้รับผลกระทบจากสภาพภูมิอากาศมีแมลงอยู่เพียงครึ่งเดียวโดยเฉลี่ย และมีแมลงน้อยกว่าพื้นที่ที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติถึง 25%
การลดลงของแมลงมีมากที่สุดในพื้นที่การเกษตรที่มีการทำเกษตรกันอย่างหนักภายในประเทศเขตร้อน ซึ่งผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยรวมกันยิ่งทำให้เกิดผลกระทบอย่างหนักยิ่งขึ้นไปอีก
ที่ควรกังวลก็คือ คาดว่าแมลงประมาณ 5.5 ล้านสปีชีส์ส่วนใหญ่ของโลกจะอาศัยอยู่ในภูมิภาคเขตร้อน (รวมถึงไทยด้วย) ซึ่งหมายความว่าพื้นที่ที่มีแมลงที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดในโลกอาจต้องเผชิญกับการพังทลายของระบบนิเวศแมลงโดยที่เราไม่รู้ตัว
ผู้เขียนรายงานระบุว่า การค้าระหว่างประเทศเป็นตัวขับเคลื่อนหลักของการตัดไม้ทำลายป่าในภูมิภาคเหล่านี้ โดยป่าไม้ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แอฟริกาตะวันออกและตะวันตก และป่าแอมะซอนมีความเสี่ยงเป็นพิเศษ การตัดไม้ทำลายป่าในระดับสูงในบราซิลและอินโดนีเซียเกิดจากการผลิตสินค้าเพื่อการส่งออก เช่น ถั่วเหลือง กาแฟ น้ำมันปาล์ม และโกโก้
ตัวย่างเช่น การศึกษาชิ้นหนึ่งพบว่า ผึ้งกล้วยไม้ป่าในบราซิลมีความชุกชุมลดลงประมาณ 50% ซึ่งผึ้งกล้วยไม้พบได้เฉพาะในทวีปอเมริกาเป็นแมลงผสมเกสรที่สำคัญของดอกกล้วยไม้ โดยพืชบางชนิดต้องอาศัยแมลงชนิดนี้ในการผสมเกสร
ไม่ใช่แค่ในเขตร้อน เท่านั้นที่เจอกับหายนะนี้ รายงานวิจัยก่อนหน้าพบการลดลงของแมลงอย่างมากในยุโรปและอเมริกาเหนือ ตัวอย่างเช่น มีการระบุการสูญเสียแมลงผสมเกสรอย่างกว้างขวางในมหราชอาณาจักร ผีเสื้อมีจำนวนลดลงระหว่าง 30 ถึง 50% ทั่วยุโรป และจำนวนแมลงบินในเยอรมนีลดลง 76%
จากการศึกษาที่จัดทำโดยวารสารวิชาการ Biological Conservation พวกมันหายไปเร็วกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม นก และสัตว์เลื้อยคลานถึงแปดเท่า สิ่งนี้จะส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวง เนื่องจากแมลงมีส่วนสำคัญต่อการทำงานของระบบนิเวศ
ผลการศึกษานี้ระบุว่า แมลงมากกว่า 40% จะสูญพันธุ์ในอีกไม่กี่ทศวรรษข้างหน้า สาเหตุของปัญหานี้ ได้แก่ การทำการเกษตรแบบเข้มข้นด้วยยาฆ่าแมลงและปุ๋ย (46.6%) ปัจจัยทางชีวภาพ (16.4%) การพัฒนา (10.7%%) การตัดไม้ทำลายป่า (8.8%) การแทรกแซงของมนุษย์กับแม่น้ำและพื้นที่ชุ่มน้ำ (6.3%) ปัจจัยอื่นๆ (6.3 %) และสุดท้ายการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (5 %)
การลดความเข้มข้นของการทำฟาร์มโดยใช้สารเคมีน้อยลง เพิ่มความหลากหลายมากขึ้นของพืชผล และรักษาแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ สามารถลดผลกระทบด้านลบของการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของแมลงได้
และในฐานะผู้บริโภคเราสามารถมีส่วนร่วมได้ เช่น การซื้อกาแฟหรือโกโก้ ที่ปลูกในที่ร่มต้นไม้ใหญ่ ซึ่งเป็นวิธีการทำเกษตรที่เป็นมิตรกับระบบนิเวศ อาจช่วยปกป้องแมลงและสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ในภูมิภาคที่มีความเปราะบางต่อสภาพภูมิอากาศมากที่สุดในโลก
เรียบเรียงจาก
- Tim Newbold, Charlie Outhwaite. (April 20, 2022). “Climate change triggering global collapse in insect numbers: stressed farmland shows 63% decline – new research”. The Conversation.
- What types of insect are there and why are so many in danger of extinction? . iberdrola
