สวีเดนแก้ปัญหาขยะล้น
ฝึก ‘อีกา’ ช่วยเก็บก้นบุหรี่
แลกรางวัลเป็นอาหาร

ในบรรดามลพิษจากพลาสติก รู้หรือไม่ว่าก้นบุหรี่เป็นมลภาวะพลาสติกอันดับ 1 โดยในปัจจุบันมีการทิ้งก้นบุหรี่ประมาณ 4.5 ล้านล้านชิ้นเลยทีเดียว

มันเป็นสิ่งที่ทิ้งง่าย แต่เก็บยาก แต่ผู้คนก็ไม่หยุดหาวิธีที่จะกำจัดมัน ล่าสุดบริษัท Corvid Cleaning ในสวีเดนสามารถฝึก “อีกา” ให้มาช่วยเก็บก้นบุหรี่กันแล้ว

จากการศึกษาในปี 2014 โดยมหาวิทยาลัยแห่งแคลิฟอร์เนีย – ซานตา บาร์บาร่า อีกาแสดงทักษะการใช้เหตุผลเทียบเท่ากับเด็กอายุ 7 ถึง 10 ขวบ และยังมีคลิปวิดิโอที่แสดงความฉลาดของมันในการหาอาหารหลาย ๆ คลิป 

หากยังจำกันได้ในนิทานอีสปมีนิทานเกี่ยวกับอีกาและเหยือก ที่อีกาตัวหนึ่งต้องการดื่มน้ำในเหยือก แต่มันดื่มไม่ได้เพราะระดับน้ำนั้นอยู่ไกลเกินเอื้อม มันจึงทิ้งกรวดลงไปทีละก้อน จนระดับน้ำจะสูงขึ้นพอที่จะทำให้มันดื่มได้

Corvid Cleaning ใช้วิธีที่ไม่ซับซ้อนและคล้ายกับนิทานอีสป เพราะอีกาเป็นสัตว์ที่ฉลาดอยู่แล้ว พวกเขาเพียงแค่ฝึกให้รางวัลเป็นอาหารกับอีกกาทุกครั้งที่พวกมันคาบก้นบุหรี่มาหย่อนลงในเครื่องที่ออกแบบมาเป็นพิเศษ

คริสเตียน กึนเทอร์-ฮันส์เซน (Christian Günther-Hanssen) ผู้ก่อตั้ง Corvid Cleaning บอกว่าอีกกาเหล่านี้ยังคงเป็นสัตว์ป่า แต่มีส่วนร่วมในการทำความสะอาด “โดยสมัครใจ” 

กึนเทอร์-ฮันส์เซนกล่าวว่า พวกมันสอนง่ายกว่าและมีโอกาสสูงที่พวกมันเรียนรู้จากกันและกัน ในขณะเดียวกัน ความเสี่ยงที่จะกินขยะโดยไม่ได้ตั้งใจก็ลดลงด้วย

เขาบอกว่า “โดยสมัครใจ” หมายถึงพวกมันหยิบก้นบุหรี่มาให้เองเพื่อแลกกับอาหาร แต่ขณะนี้โครงการอยู่ระหว่างโครงการนำร่อง เพื่อที่บริษัทสามารถประเมินสุขภาพของนกได้

นั่นเพราะก้นบุหรี่ยังอาจเป็นอันตรายได้ เพราะมันยังมีสารอันตราย เช่น นิโคติน สารกำจัดศัตรูพืชตกค้างจากใบยาสูบ และโลหะ เมื่อก้นบุหรี่หลุดไปในระบบนิเวศสารเหล่านี้ยงทำอันตรายต่อปลาด้วยซ้ำ

แต่การเก็บก้นบุหรี่ก็เป็นงาน “อันตราย” และงานที่น่าเบื่อหน่ายสำหรับมนุษย์ ในสวีเดนต้องใช้เงินประมาณ 20 ล้านโครนาสวีเดน (ประมาณ 72.09 ล้านบาท) ในการเก็บก้นบุหรี่

กึนเทอร์-ฮันส์เซนบอกว่า “การประเมินค่าใช้จ่ายในการเก็บก้นบุหรี่ในปัจจุบันอยู่ที่ประมาณ 80 เออเร (ประมาณ 2.88 บาท) หรือมากกว่าต่อก้นบุหรี่ 1 ชิ้น บางคนบอกว่า 2 โครน (ประมาณ 7.20 บาท)  

เขาบอกว่าถ้าใช้อีกาช่วยหยิบก้นบุหรี่ขึ้นมาอาจจะช่วยประหยัดเงินของเทศบาลในการกำจัดก้นบุหรี่ถึงครั้งละ 80 เออเร ขึ้นอยู่กับจำนวนก้นบุหรี่ที่กาหยิบขึ้นมา

มูลนิธิ Keep Sweden Tidy Foundation กล่าวว่าในแต่ละปีมีการทิ้งก้นบุหรี่มากกว่า 1,000 ล้านชิ้นตามท้องถนนในสวีเดน คิดเป็น 62% ของขยะทั้งหมด 

อย่างไรก็ตามในปี 2017 ก็เคยมีสตาร์ตอัพชาวเนเธอร์แลนด์ฝึกอีกาให้ช่วยเก็บก้นบุรี่เช่นกัน เพราะอีกานั้นเป็นสัตว์ที่ฉลาดมากในบรรดาสัตว์ทั้งหลาย โดยใช้หลักคิดเครื่องหยอดเหรียญอัตโนมัติ เมื่อใดก็ตามที่อีกาคาบก้นบุหรี่หย่อนลงไปในอุปกรณ์ที่ผลิตขึ้น มันจะได้รางวัลเป็นถั่วลิสงตอบแทน 

ข้อมูลจาก

• Paige Bennett. (Feb 01, 2022). “Swedish Company Trains Crows to Clean Up Cigarette Butts”. EcoWatch.
• Daniel Boffey. (Feb 01, 2022). “Swedish firm deploys crows to pick up cigarette butts”. Guardian.
• (Oct 08, 2017) “dutch start-up crowded cities wants to train crows to pick up cigarette butts” . Designboom